Kaan
New member
Emekli Olurken Meslek Kodu Önemli mi? Bir Hikâyenin Işığında
Sevgili forumdaşlar,
Bu akşam sizlerle hayatın içinden, herkesin bir gün kapısını çalacak bir mesele üzerine bir hikâye paylaşmak istiyorum: emeklilik ve onun görünmez ama çok önemli bir unsuru olan meslek kodu. Çoğumuz çalışırken fazla önemsemeyiz, “kodmuş, rakammış, dosya işi” der geçeriz. Ama iş işten geçtiğinde, yani emeklilik zamanı geldiğinde, bir harf ya da bir sayı koca bir hayatın seyrini değiştirebilir.
Bir Çay Ocağında Başlayan Sohbet
Kasabanın çarşısında küçük bir çay ocağı vardı. Masalar hep aynıydı, sandalyeler biraz gıcırdardı, ama sohbetin sıcaklığı her şeye değerdi. Bir akşamüstü orada iki dost buluştu: Mehmet ve Ayşe. Mehmet, kır saçlı, hayatı boyunca inşaatlarda çalışmış, alın teriyle evini geçindirmişti. Ayşe ise hem öğretmenlik yapmış hem de mahallede herkese kol kanat germiş, kalbiyle tanınmış bir insandı.
Çaylar geldi, dumanı tüten bardaklardan yükselen buğu arasında sohbet derinleşti. Mehmet biraz kaygılıydı.
“Biliyor musun Ayşe,” dedi, “geçenlerde SGK’ya uğradım. Memur bana ‘senin meslek kodun yanlış girilmiş, sıkıntı olabilir’ dedi. Yıllardır beden gücüyle çalışıyorum ama kodum farklı görünüyor. Şimdi bu emeklilikte başıma dert olacak mı diye düşünmeden edemiyorum.”
Erkeklerin Stratejik Kaygısı
Mehmet’in sözlerinde bir stratejik arayış vardı. Erkekler genelde çözümü bulmaya odaklıdır. “Ne yapmam lazım? Kime başvurmam gerek? Hangi evrakı düzelttirirsem sorun çözülür?” diye soruyordu. Onun zihninde mesele basitti: Yanlış varsa düzeltilecek, çözüm bulunacak. Ama aynı zamanda içinde bir öfke de vardı. “Bunca yıl taş taşı, sıva yap, kışın soğukta yazın sıcakta çalış… Sonra bir kod yüzünden hak kaybı yaşa. Olacak iş mi bu?”
Kadınların Empatik Yaklaşımı
Ayşe ise söze daha farklı bir yerden girdi.
“Mehmet,” dedi, “benim babam da yıllarca çiftçilik yaptı. Ama meslek kodunda farklı şeyler yazıyordu. Emekliliğinde hak ettiği gibi olmasa da bir maaş aldı. Şimdi düşünüyorum da mesele sadece senin için değil. Senin arkanda eşin, çocukların, torunların var. Onların da geleceği bu kodlara bağlı. Yani mesele sadece rakam değil, insanın onuru, alın terinin karşılığı. İnsan yıllarca emek veriyor, ama bir evrak hatası o emeğin değerini gölgeleyebiliyor.”
Ayşe’nin bakışı daha çok toplumsal ve ilişkisel boyuta odaklıydı. Onun gözünde meslek kodu, sadece Mehmet’in değil, bütün ailelerin güvenli geleceğini simgeleyen bir anahtardı.
Bir Usta-Çırak Hikâyesi
Mehmet bir süre sustu, sonra gençliğinden bir anısını anlattı:
“Ben çırakken ustam bana derdi ki, ‘oğlum yaptığın işin hakkını almazsan, sırtındaki yük ağır gelir.’ Ben de hep çalıştım, hakkımı helal kazandım. Ama bak şimdi, hakkımı almak için yine uğraşıyorum. Bu kod işi bana adaletsiz geliyor. İnsanların emeğini harflerle, sayılarla küçültüyorlar.”
O anda çay ocağında derin bir sessizlik oldu. Çünkü herkes biliyordu: mesele gerçekten büyüktü.
Veriler ve Gerçekler
Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, yanlış girilen meslek kodları yüzünden her yıl binlerce kişi emeklilikte sorun yaşıyor. Özellikle riskli işlerde çalışanların meslek kodları farklı girildiğinde, erken emeklilik hakları ellerinden gidiyor. Örneğin maden işçisinin, inşaat ustasının, sanayi işçisinin kodları doğru tutulmazsa, fiili hizmet süresi yani “yıpranma payı” işlemiyor.
Yapılan araştırmalara göre, bu yanlışlıkların %30’u işverenin ihmalkârlığından, %20’si çalışanların habersizliğinden, %50’si ise sistemdeki karmaşadan kaynaklanıyor. Yani Mehmet’in yaşadığı durum sadece onun değil, binlerce insanın hikâyesi.
Çözüm Arayışları ve Toplumsal Boyut
Mehmet stratejik düşünüyordu: “Avukatla mı konuşsam, dilekçe mi yazsam, SGK’ya tekrar mı gitsem?”
Ayşe ise farklı bakıyordu: “Belki de forumlarda, sendikalarda, mahalle toplantılarında daha çok konuşmalıyız. İnsanlar bilgilendikçe bu sorunlar azalır. Çünkü senin hikâyen başkalarının da hikâyesi.”
İşte tam burada erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımıyla kadınların topluluk odaklı yaklaşımı birleşiyordu. Çünkü sorun sadece bireysel değil, toplumsal bir gerçekti.
Hikâyenin Kalbi
Çay ocağından çıkarken Mehmet derin bir nefes aldı. “Ayşe,” dedi, “belki haklısın. Benim meselem sadece benim değil. Bu kodlar, aslında emeğin değerini kayda geçiren işaretler. Eğer yanlış kayda geçerse, bizim alın terimiz siliniyor.”
Ayşe başını salladı: “Evet Mehmet, emeklilik sadece maaş değil. Gelecek nesillere aktardığın onurun da teminatı.”
O an ikisi de anladı ki, meslek kodu sadece bir sayı değil, insan emeğinin hikâyesiydi.
Forumdaşlara Sorular
Sevgili forumdaşlar, şimdi sizlere soruyorum:
- Sizce emeklilikte meslek kodunun bu kadar belirleyici olması adil mi?
- Erkeklerin stratejik çözüm odaklı bakışı mı, yoksa kadınların empatik ve toplumsal yaklaşımı mı daha etkili olurdu?
- Kendi hayatınızda ya da çevrenizde meslek kodu yüzünden sorun yaşayan oldu mu?
- Siz olsaydınız, bu sorunu nasıl çözerdiniz?
Haydi dostlar, gelin bu hikâyeyi büyütelim. Çünkü bir gün hepimizin kapısını çalacak bu meselede, belki de en değerli şey, paylaşılan tecrübeler ve birbirimize verdiğimiz destektir.
Sevgili forumdaşlar,
Bu akşam sizlerle hayatın içinden, herkesin bir gün kapısını çalacak bir mesele üzerine bir hikâye paylaşmak istiyorum: emeklilik ve onun görünmez ama çok önemli bir unsuru olan meslek kodu. Çoğumuz çalışırken fazla önemsemeyiz, “kodmuş, rakammış, dosya işi” der geçeriz. Ama iş işten geçtiğinde, yani emeklilik zamanı geldiğinde, bir harf ya da bir sayı koca bir hayatın seyrini değiştirebilir.
Bir Çay Ocağında Başlayan Sohbet
Kasabanın çarşısında küçük bir çay ocağı vardı. Masalar hep aynıydı, sandalyeler biraz gıcırdardı, ama sohbetin sıcaklığı her şeye değerdi. Bir akşamüstü orada iki dost buluştu: Mehmet ve Ayşe. Mehmet, kır saçlı, hayatı boyunca inşaatlarda çalışmış, alın teriyle evini geçindirmişti. Ayşe ise hem öğretmenlik yapmış hem de mahallede herkese kol kanat germiş, kalbiyle tanınmış bir insandı.
Çaylar geldi, dumanı tüten bardaklardan yükselen buğu arasında sohbet derinleşti. Mehmet biraz kaygılıydı.
“Biliyor musun Ayşe,” dedi, “geçenlerde SGK’ya uğradım. Memur bana ‘senin meslek kodun yanlış girilmiş, sıkıntı olabilir’ dedi. Yıllardır beden gücüyle çalışıyorum ama kodum farklı görünüyor. Şimdi bu emeklilikte başıma dert olacak mı diye düşünmeden edemiyorum.”
Erkeklerin Stratejik Kaygısı
Mehmet’in sözlerinde bir stratejik arayış vardı. Erkekler genelde çözümü bulmaya odaklıdır. “Ne yapmam lazım? Kime başvurmam gerek? Hangi evrakı düzelttirirsem sorun çözülür?” diye soruyordu. Onun zihninde mesele basitti: Yanlış varsa düzeltilecek, çözüm bulunacak. Ama aynı zamanda içinde bir öfke de vardı. “Bunca yıl taş taşı, sıva yap, kışın soğukta yazın sıcakta çalış… Sonra bir kod yüzünden hak kaybı yaşa. Olacak iş mi bu?”
Kadınların Empatik Yaklaşımı
Ayşe ise söze daha farklı bir yerden girdi.
“Mehmet,” dedi, “benim babam da yıllarca çiftçilik yaptı. Ama meslek kodunda farklı şeyler yazıyordu. Emekliliğinde hak ettiği gibi olmasa da bir maaş aldı. Şimdi düşünüyorum da mesele sadece senin için değil. Senin arkanda eşin, çocukların, torunların var. Onların da geleceği bu kodlara bağlı. Yani mesele sadece rakam değil, insanın onuru, alın terinin karşılığı. İnsan yıllarca emek veriyor, ama bir evrak hatası o emeğin değerini gölgeleyebiliyor.”
Ayşe’nin bakışı daha çok toplumsal ve ilişkisel boyuta odaklıydı. Onun gözünde meslek kodu, sadece Mehmet’in değil, bütün ailelerin güvenli geleceğini simgeleyen bir anahtardı.
Bir Usta-Çırak Hikâyesi
Mehmet bir süre sustu, sonra gençliğinden bir anısını anlattı:
“Ben çırakken ustam bana derdi ki, ‘oğlum yaptığın işin hakkını almazsan, sırtındaki yük ağır gelir.’ Ben de hep çalıştım, hakkımı helal kazandım. Ama bak şimdi, hakkımı almak için yine uğraşıyorum. Bu kod işi bana adaletsiz geliyor. İnsanların emeğini harflerle, sayılarla küçültüyorlar.”
O anda çay ocağında derin bir sessizlik oldu. Çünkü herkes biliyordu: mesele gerçekten büyüktü.
Veriler ve Gerçekler
Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre, yanlış girilen meslek kodları yüzünden her yıl binlerce kişi emeklilikte sorun yaşıyor. Özellikle riskli işlerde çalışanların meslek kodları farklı girildiğinde, erken emeklilik hakları ellerinden gidiyor. Örneğin maden işçisinin, inşaat ustasının, sanayi işçisinin kodları doğru tutulmazsa, fiili hizmet süresi yani “yıpranma payı” işlemiyor.
Yapılan araştırmalara göre, bu yanlışlıkların %30’u işverenin ihmalkârlığından, %20’si çalışanların habersizliğinden, %50’si ise sistemdeki karmaşadan kaynaklanıyor. Yani Mehmet’in yaşadığı durum sadece onun değil, binlerce insanın hikâyesi.
Çözüm Arayışları ve Toplumsal Boyut
Mehmet stratejik düşünüyordu: “Avukatla mı konuşsam, dilekçe mi yazsam, SGK’ya tekrar mı gitsem?”
Ayşe ise farklı bakıyordu: “Belki de forumlarda, sendikalarda, mahalle toplantılarında daha çok konuşmalıyız. İnsanlar bilgilendikçe bu sorunlar azalır. Çünkü senin hikâyen başkalarının da hikâyesi.”
İşte tam burada erkeklerin çözüm odaklı yaklaşımıyla kadınların topluluk odaklı yaklaşımı birleşiyordu. Çünkü sorun sadece bireysel değil, toplumsal bir gerçekti.
Hikâyenin Kalbi
Çay ocağından çıkarken Mehmet derin bir nefes aldı. “Ayşe,” dedi, “belki haklısın. Benim meselem sadece benim değil. Bu kodlar, aslında emeğin değerini kayda geçiren işaretler. Eğer yanlış kayda geçerse, bizim alın terimiz siliniyor.”
Ayşe başını salladı: “Evet Mehmet, emeklilik sadece maaş değil. Gelecek nesillere aktardığın onurun da teminatı.”
O an ikisi de anladı ki, meslek kodu sadece bir sayı değil, insan emeğinin hikâyesiydi.
Forumdaşlara Sorular
Sevgili forumdaşlar, şimdi sizlere soruyorum:
- Sizce emeklilikte meslek kodunun bu kadar belirleyici olması adil mi?
- Erkeklerin stratejik çözüm odaklı bakışı mı, yoksa kadınların empatik ve toplumsal yaklaşımı mı daha etkili olurdu?
- Kendi hayatınızda ya da çevrenizde meslek kodu yüzünden sorun yaşayan oldu mu?
- Siz olsaydınız, bu sorunu nasıl çözerdiniz?
Haydi dostlar, gelin bu hikâyeyi büyütelim. Çünkü bir gün hepimizin kapısını çalacak bu meselede, belki de en değerli şey, paylaşılan tecrübeler ve birbirimize verdiğimiz destektir.