Hakkında Soruşturma Açılan Kişiye Ne Denir ?

Umut

New member
Hakkında Soruşturma Açılan Kişiye Ne Denir?

Hukuk sisteminde sık karşılaşılan durumlardan biri, bir kişi hakkında adli ya da idari bir soruşturma başlatılmasıdır. Bu tür bir süreç başladığında kamuoyunda veya basında sıkça duyduğumuz ifadelerden biri, “hakkında soruşturma açılan kişi” tanımıdır. Ancak bu kişinin hukuki statüsü nedir, nasıl adlandırılır ve süreç nasıl işler? Bu makalede bu sorunun yanıtlarını ve benzer kavramları ele alacağız.

Soruşturma Nedir?

Soruşturma, bir suçun işlendiğine dair bir iddianın incelenmesi amacıyla Cumhuriyet savcılığı tarafından yürütülen ilk aşamadır. Ceza Muhakemesi Kanunu’na (CMK) göre, savcılar suç işlendiğini öğrendiklerinde derhal bir soruşturma başlatmakla yükümlüdür. Soruşturmanın amacı, suçun işlenip işlenmediğini, işlendi ise failin kim olduğunu ve yeterli delilin olup olmadığını ortaya koymaktır.

Hakkında Soruşturma Açılan Kişiye Ne Denir?

Hakkında soruşturma açılan kişiye ceza muhakemesi hukukunda “şüpheli” denir. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişiye bu unvan verilir. Yani bir kişi hakkında suç işlendiğine dair yeterli şüphe varsa ve savcılık bu kişiyi araştırıyorsa, o kişi artık “şüpheli” statüsündedir.

Bu kişi hakkında henüz dava açılmadığı için “sanık” değil, sadece “şüpheli” olarak değerlendirilir. Sanık sıfatı, kovuşturma aşamasında yani iddianamenin kabulüyle başlar.

Şüpheli Kimdir?

CMK madde 2’ye göre:

Şüpheli: Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişidir.”

Dolayısıyla bir kişi, hakkında henüz dava açılmamış olsa bile eğer savcılık tarafından hakkında soruşturma yürütülüyorsa o kişi şüpheli konumundadır.

Soruşturma Aşamaları Nelerdir?

1. İhbar veya şikayet: Savcılık bir suç işlendiğini duyduğunda ya da şikayet edildiğinde soruşturma başlar.

2. Delil toplama: Savcı, kolluk kuvvetleri aracılığıyla tanıkları dinler, delil toplar, görüntüleri inceler, uzman görüşleri alır.

3. Şüpheli belirlenmesi: Deliller ışığında bir kişi ya da kişiler hakkında suç şüphesi oluşursa, onlar hakkında resmi olarak “şüpheli” sıfatı kullanılır.

4. İfade alma ve gözaltı: Gerekli görülürse şüpheli ifadeye çağrılır, hatta gözaltına alınabilir.

5. İddianame düzenlenmesi veya takipsizlik: Soruşturma sonucunda yeterli delil varsa savcı iddianame hazırlar ve kamu davası açar. Yeterli delil yoksa takipsizlik (kovuşturmaya yer olmadığı) kararı verir.

Soruşturma Açılması Ne Anlama Gelir?

Soruşturma açılması, bir suç işlendiğine dair yeterli şüphenin olduğu anlamına gelir. Bu durum, kişinin suçlu olduğunu göstermez. Hukuki olarak, soruşturma aşaması yalnızca olayın araştırıldığı evredir ve şüpheli kişi masumiyet karinesinden yararlanır.

Yani, hakkında soruşturma açılan biri, “suçlu” değil, sadece “suç şüphesi altında bulunan kişi”dir. Bu kişinin suçlu olup olmadığı ancak kovuşturma sonunda, mahkeme kararıyla belirlenir.

Benzer Soru ve Cevaplar

Soru: Hakkında soruşturma açılan kişi suçlu mudur?

Hayır. Hakkında soruşturma açılan kişi suçlu değildir. Bu kişi sadece şüpheli konumundadır. Masumiyet karinesi gereği, suçlu olduğu mahkeme kararıyla ispatlanana kadar suçsuz kabul edilir.

Soru: Şüpheli ile sanık arasındaki fark nedir?

Şüpheli, soruşturma evresinde suç şüphesi altında bulunan kişidir. Sanık ise iddianamenin kabulüyle birlikte yargılamaya tabi tutulan kişidir. Kısaca özetlersek:

- Soruşturma evresi → Şüpheli

- Kovuşturma evresi → Sanık

Soru: Şüpheli ifadesine gitmezse ne olur?

Savcılık ya da kolluk kuvvetleri şüpheliyi ifadeye çağırır. Şüpheli çağrıya rağmen gitmezse, zorla getirilmesine karar verilebilir. Bu durumda, polis tarafından zorla savcılığa ya da karakola götürülür.

Soru: Takipsizlik kararı alan bir kişi temize çıkmış mı olur?

Evet. Takipsizlik kararı, savcılığın yeterli delil bulamadığı anlamına gelir. Bu durumda kişi hakkında dava açılmaz ve şüpheli sıfatı sona erer.

Soru: Hakkında soruşturma açıldığını nasıl öğrenebilirim?

Kimi zaman kişi ifadesi alınmak üzere çağrılarak öğrenir. Bunun dışında avukatı aracılığıyla UYAP sisteminden ya da savcılığa başvurarak bilgi alınabilir. Ancak gizli soruşturmalarda bu bilgiye ulaşmak mümkün olmayabilir.

Soru: Soruşturma dosyası herkese açık mıdır?

Hayır. Soruşturma dosyası gizlidir. Bu gizlilik hem delillerin korunması hem de soruşturmanın sağlıklı yürütülmesi için gereklidir. Şüpheli ve avukatı, belirli istisnalar dışında dosya hakkında bilgi alma hakkına sahiptir.

Anahtar Kelimeler:

[Hakkında Soruşturma Açılan Kişiye Ne Denir], [Şüpheli Nedir], [Ceza Muhakemesi Şüpheli Tanımı], [Soruşturma Aşamaları], [Şüpheli ile Sanık Arasındaki Fark], [Soruşturma Açılması Ne Demek], [Takipsizlik Kararı Ne Anlama Gelir], [Soruşturma Dosyası Gizliliği]

Sonuç

Hakkında soruşturma açılan kişiye hukuk dilinde “şüpheli” denir. Bu kişi suçlu değildir; yalnızca hakkında suç işlendiğine dair şüphe vardır. Ceza hukukunun temel ilkelerinden biri olan masumiyet karinesi gereği, kişinin suçlu olduğuna ancak yargılama sonucu karar verilir. Dolayısıyla, bir kişinin hakkında soruşturma açılması, o kişinin kesin olarak suç işlemiş olduğunu göstermez. Bu sürecin hukuki çerçevede değerlendirilmesi büyük önem taşır.
 
Üst